De schrijfster Christine Barkhuizen le Roux (geb. 1959) uit Barrydale in de Klein- Karoo schuwt de openbaarheid van het literaire leven in Zuid-Afrika niet, maar zij is allesbehalve modieus en volgt geen trend maar een eigen route in het wijde land dat literatuur heet. Zij schrijft vanuit een innerlijke opdracht om haar observaties in de samenleving op literair verantwoorde wijze vorm te geven. Barkhuizen le Roux schrijft toegankelijke romans met grote diepgang. Deze combinatie is dun gezaaid in de Zuid-Afrikaanse letteren.

Haar fijne zintuig voor de subtiliteiten van de taal werd duidelijk zichtbaar in de dichtbundel Dimensie waarmee de schrijfster in 2000 debuteerde. De gedichten uit deze bundel thematiseren onder meer de veilige jeugd en het verdriet over het wegvallen van de ouders. De gedichten over de relatie tussen het gebaar en het woord als hulpmiddelen om liefde voor de geliefde ander te uiten, zijn treffend en verrijkend. Het seismografische taalgevoel van deze dichteres werd versterkt door haar ontmoeting met de Nederlandstalige letterkunde. Zij rondde haar studie Afrikaans / Neerlandistiek aan de Universiteit van Wes-Kaapland af met een scriptie over de poëzie van Judith Hertzberg. In de Lage Landen is Christine Barkhuizen als een vis in het water. De stad Utrecht is een tweede thuishaven. De toeëigening van het Nederlands door deze dichteres is voor haar een levensbehoefte. Het Nederlands vertegenwoordigt vrijheid, fantasie en zuurstof.

Christine Barkhuizen le Roux schrijft over echte levensproblemen. In de roman Padmaker uit 2010 over een gezin dat een nomadisch bestaan leidt door het werk van de vader aan de wegenbouwmachines staat het meisje Katrien in het middelpunt. De vertelster maakt een reis langs alle “staties” waar de wegenbouwers een tijd hun tenten opsloegen en herinnert zich wat zij als kind beleefde. De roman gaat over armoede en het negatieve beeld dat de dorpelingen van de tijdelijke mede-inwoners hebben. De liefdeloosheid tussen de ouders en de ingewikkelde verhouding van Katrien met haar moeder en de liefdevolle rol van haar vader zijn het centrale thema.

Na Padmaker volgen de bundel korte verhalen Waar koek en wyn ontbreek met het schitterende ‘Die Kersgeskenk’ en de romans Getuie (2012), Drieklawerblaar (2016) en My naam is Prins, ek slaap met die lig aan (2019). In alle drie romans staan mensen in het middelpunt die door het leven gekwetst en beschadigd zijn en heling zoeken. De drie karakters Kate, Tinneke en Abel uit Drieklawerblaar dragen een geheim met zich mee en verlangen naar verzoening met het verleden. Godsdienstige elementen maken op twee manieren ook deel uit van de twee andere romans. De eerste betekenis van de godsdienst is verbonden met manipulatie en misbruik door vertegenwoordigers van het massieve instituut kerk of met religieuze sektes, de tweede betekenis heeft met oprechtheid, troost en ware vergeving te maken. In Getuie leidt de extreme controle van de naar binnen gekeerde, onverdraagzame gemeenschap van de Jehova’s Getuigen tot de zelfmoord van Mignon. Haar jeugdvriendin Maggie ontvangt een laatste briefje van Mignon met de opdracht om contact te zoeken met de ex-Jehova’s Getuige Bea Mostert. De roman geeft de zoektocht naar Bea Mostert en samen daarmee naar het leven van Mignon zeer aangrijpend weer. Verrassend genoeg komen de Jehova’s Getuigen ook als een warme, zorgzame gemeenschap in beeld. Maar de dominante voorstelling heeft te maken met onderdrukking van afwijkende stemmen en met seksueel misbruik.

De combinatie van seksueel misbruik en emotionele afhankelijkheid van het slachtoffer van de dader is het onderwerp van My naam is Prins, ek slaap met die lig aan. Corinne is werkzaam als psychiater. Zij is vervreemd geraakt van haar man, de predikant Frank. Frank is seksueel gezien volledig in verwarring. Een bezoek van Corinne aan het internaat waar Frank en zijn kameraad Deon als opgroeiende jongens verbleven, verheldert de achtergrond. De leider van het internaat Oom Engeltjie misbruikte enkele jongens die hij uit zijn pupillen selecteerde, terwijl zijn vrouw Mama Indwe de misdaden oogluikend toeliet. Het verraderlijke van dit seksuele en emotionele misbruik is dat Frank in zijn latere leven niet loskomt van het patroon van geslachtsgemeenschap dat hem in zijn jeugdige kwetsbaarheid is opgedrongen.

Christine Barkhuizen le Roux openbaart scheefgegroeide menselijke verhoudingen met een scherp oog voor het ingewikkelde menselijke gevoelsleven. Haar roman Getuie is het sterkst en overtuigt door de karakters en door de functionele, spannende verhaallijn.

Welke uitgever gaat de Nederlandse vertaling van deze roman uitbrengen?

Christine Barkhuizen le Roux, Getuie.
Kaapstad. Human & Rousseau uitgever. 2016. 9780798158534. 384 pagina’s. E-Book. €9,99

Het boek is ook te leen in de bibliotheek van het Zuid-Afrikahuis.