Organisatie
Het Zuid-Afrikahuis is een cultuur- en kenniscentrum over Zuid-Afrika in de Lage Landen.
Het Zuid-Afrikahuis is een internationaal kennisinstituut dat zich richt op taal, cultuur en geschiedenis van Zuid-Afrika. In ons pand aan de Keizersgracht bevindt zich de grootste verzameling aan Zuid-Afrikaanse (vak)literatuur in Europa. Onze collectie bestaat uit een bibliotheek, archief en beeldbank. Naast het beheer hiervan, organiseren we evenementen, tentoonstellingen, taalcursussen en is er een trouwe leeskring actief. De Stichting Zuid-Afrikahuis financiert een leerstoel Zuid-Afrikaanse letterkunde, cultuur en geschiedenis, een scriptieprijs, beheert een studiefonds en organiseert binnen het Jongerenproject studiereizen. Van wetenschappelijk onderzoek tot koffieochtenden met expats: iedereen met hart voor Zuid-Afrika is baie welkom in het Huis.
Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland
De Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland (SZAHN) is de exploitant van het Zuid-Afrikahuis aan de Keizersgracht 141–C te Amsterdam. Doelstelling is de culturele uitwisseling tussen Nederland en Vlaanderen met Zuid-Afrika te initiëren, gaande te houden en te versterken.
SZAHN beheert de bibliotheek en het archief van het Zuid-Afrikahuis en ondersteunt de organisatie van evenementen in het Zuid-Afrikahuis. Voorts publiceert SZAHN tien keer per jaar voor zijn Vrienden het online magazine Spectrum met nieuws en achtergronden over het – culturele – verkeer tussen Nederland en Vlaanderen en Zuid-Afrika.
SZAHN financiert diverse wetenschappelijke en culturele initiatieven. In Nederland faciliteert SZAHN de bijzondere leerstoel Zuid-Afrikaanse letterkunde, cultuur en geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, en ondersteunt het waar mogelijk culturele initiatieven zoals de Week van de Afrikaanse Roman en het Festival voor het Afrikaans. In Zuid-Afrika ondersteunt SZAHN op structurele wijze de projecten van het Suid-Afrikaanse Sentrum vir Nederland en Vlaandere (SASNEV) in Pinelands (Kaapstad).
Kennis en onderzoek
Het Zuid-Afrikahuis faciliteert het delen van kennis op verschillende manieren.
Het Zuid-Afrikahuis stimuleert het doen van onderzoek. Zo wordt sinds 1932 een leerstoel gefinancierd aan de Universiteit van Amsterdam. Momenteel wordt deze leerstoel bezet door prof.dr. Margriet van der Waal, met als leeropdracht Zuid-Afrikaanse letterkunde, cultuur en geschiedenis. Daarnaast programmeert het Zuid-Afrikahuis regelmatig wetenschappelijke lezingen en debatten met een actuele, maatschappelijk relevante strekking.
Het Zuid-Afrikahuis ondersteunt graag jonge onderzoekers. Voor hen zal het Zuid-Afrikahuis de mogelijkheid bieden om vanaf medio 2018 scriptie-onderzoek te publiceren in de ZAH Studies, een reeks open access publicaties beschikbaar via de website van het Zuid-Afrikahuis. Daarnaast biedt het Zuid-Afrikahuis onderzoeks-affiliaties aan voor onderzoekers die gedurende enige tijd intensief van de collecties gebruik willen maken.
Tenslotte houdt de bibliotheek van het Zuid-Afrikahuis in samenwerking met het IISG, ASC Leiden, Ugent en de Uva bij welke wetenschappelijke titels aan universitaire instellingen worden gepubliceerd over Zuid-Afrika. In de Bibliografie Academische Publicaties 2013-2018 vindt u titels over Zuid-Afrika die binnen de geestes-, mens-, en sociaalwetenschappen gepubliceerd zijn. Onderwerpen die hierin aan bod komen zijn o.a. politiek, taal- en letterkunde, cultuur, geschiedenis, onderwijs, rechten, arbeid/werkgelegenheid/vakbonden, religie en economie.
Het Zuid-Afrikahuis werkt momenteel aan een digitaal repository voor artikelen, boeken, proefschriften en symposiumverslagen waarvoor gebruik gemaakt is van de collecties van het Zuid-Afrikahuis of van het Zuid-Afrikahuis als locatie.
Leerstoel
Ter bevordering van de Zuid-Afrikaanse taal- en letterkunde in Nederland werd in 1932 de bijzondere leerstoel Zuid-Afrikaanse Letterkunde opgericht. De leerstoel met als titel Zuid-Afrikaanse letterkunde, cultuur en geschiedenis wordt tegenwoordig ondersteund door de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland en de huidige leerstoelhouder is prof. dr. Margriet van der Waal.
Leeropdracht
De leerstoel heeft zich vanaf de instelling ervan in 1932 vooral gericht op de Afrikaanse letterkunde. Dit is lange tijd het voornaamste profiel van de leerstoel gebleven, maar in de loop van de jaren heeft het profiel zich verbreed naar zowel andere disciplines als andere vraagstukken. Tegenwoordig is het onderzoeksveld veel breder en inclusiever. Het omvat de Zuid-Afrikaanse literatuur, cultuur en geschiedenis in hun culturele en maatschappelijke context. De Zuid-Afrikaanse samenleving in heden en verleden staat centraal. Dit is een logische en betekenisvolle verruiming van de leerstoel: niet alleen wordt zo rekenschap gegeven van de disciplinaire en academische veranderingen binnen het veld van literatuurstudie, maar ook sluit dit perspectief beter aan bij de complexe Zuid-Afrikaanse en transnationale kwesties die door wetenschappelijke duiding en onderzoek in beschouwing moeten worden genomen.
Prof. dr. Margriet van der Waal
Prof. dr. Margriet van der Waal
Bijzonder hoogleraar
Margriet van der Waal (1976) is bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam vanwege de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland. Daarnaast is zij universitair docent Europese Studies aan de Rijksuniversiteit Groningen.
In het onderzoek van Margriet van der Waal staan de Zuid-Afrikaanse literatuur en de postkoloniale Europese identiteit centraal. Ze publiceerde over selectieprocessen in het literatuuronderwijs in (post-)apartheid Zuid-Afrika (wat wordt er op school gelezen en wie bepaalt dat?). Voorts verdiepte ze zich in constructies en representaties van Afrikaner identiteit binnen en buiten Zuid-Afrika. Binnen de Europese context onderzocht ze aan de hand van literatuur en kunst verschillende dimensies van post-nationale identiteitspolitiek. Een rode draad in haar onderzoek vormt de wijze waarop contemporaine literatuur en kunst inzicht verschaft in de strijd om politieke en culturele waarden in een globaliserende wereld. Centraal daarin staat de vraag hoe identiteit verknoopt is met postkoloniale machtsvraagstukken.
Joernalis in die Huis
Sinds 2016 verblijven er journalisten van het Zuid-Afrikaanse Media24 op de Keizersgracht. Tijdens hun verblijf van twee maanden doen de journalisten buitenland-ervaring op en schrijven zij over Nederland en Europa voor hun eigen media in Zuid-Afrika.
Eerdere ‘journalisten in het Huis’
Retha Fick
Maart – april 2020
Retha is adjunct-hoofdredacteur van Beeld. ‘Van al het werk op mijn tafel vind ik het nog steeds het leukst om te schrijven’, zegt Retha.
Siska Martin
Januari – februari 2020
Siska is redacteur van Kontrei, een wekelijkse landelijke aanvulling op Volksblad. “Ik kan schrijven over mensen die mij aan het hart liggen en mijn passie voor pagina-indeling kunnen leven”, zegt Siska.
Inge Kühne
November – december 2019
Inge Kühne is de plaatsvervangend redacteur van Rapport, een Afrikaanse zondagskrant met een lezerspubliek van meer dan 900.000 mensen. Daarnaast is ze een vaste gast op KykNET Report, een late-night televisieprogramma gericht op het nieuws en de politiek van de dag.
Johann Maarman
September-oktober 2019
Johann Maarman is een bekroonde journalist met bijna drie decennia ervaring. Hij is adjunct-redacteur van Die Burger en doceert aan de Universiteit van Wes-Kaapland (UWK) en aan de Kaapse Skiereiland Universiteit van Tegnologie.
Marnus Hattingh
Juli – augustus 2019
Marnus Hattingh heeft als nationaal autoredacteur van verschillende Afrikaanse dagbladen een sterke achterban opgebouwd, en die bestaat niet alleen uit ‘petrolkoppe’. Zijn brievenpagina’s zijn elke week gevuld met de meningen van mannen en vrouwen die reflecteren op uiteenlopende onderwerpen als verkeersveiligheid, e-voertuigen en minibus-taxi’s.
Melinda Stuurman
Mei-juni 2019
Als vaste fotograaf journalist van de krant Son fotografeert Melinda uiteenlopende genres: van nieuws tot sport en mode. Sinds kort neemt ze bovendien teksten voor de moderubriek voor haar rekening.
Medewerkers
Vaste medewerkers
Angelie Sens
Directeur
sens@zuidafrikahuis.nl
Sabine Bruyn
Bibliotheek
bibliotheek@zuidafrikahuis.nl
Bianca Oortwijn
Bibliothecaris
oortwijn@zuidafrikahuis.nl
Rosalie Dols
Informatiespecialist
dols@zuidafrikahuis.nl
Wessel van Arnhem
Medewerker bibliotheek, archief en evenementen
w.vanarnhem@zuidafrikahuis.nl
Tara Neplenbroek
Coördinator communicatie en evenementen
t.neplenbroek@zuidafrikahuis.nl
Reinier de Lang
Administrateur
r.delang@zuidafrikahuis.nl
Vrijwilligers
Gerrit Schutte
Bibliotheek en archief
vrijwilliger@zuidafrikahuis.nl
Francine Maessen
Communicatie
vrijwilliger@zuidafrikahuis.nl
Andre Paijmans
Redacteur Spectrum
vrijwilliger@zuidafrikahuis.nl
Commissie jongerenproject
Bernard Sla
Voorzitter
jongerenproject@zuidafrikahuis.nl
Lex de Jongh
Lid
Francine Maessen
Penningmeester
jongerenproject@zuidafrikahuis.nl
Jurijn de Vos
Lid
Pip Jurgens
Lid
Bestuur studiefonds
Frans Kamsteeg
Voorzitter
R. de Lang
Penningmeester
Drs. T. Kragtwijk
Vice-voorzitter
C. Gerards
Lid
Dr. G. van der Schyf
Lid
M.Bakker MBA
Lid
Guido van den Berg
Secretaris
studiefonds@zuidafrikahuis.nl
Bestuur
Dhr. J. Schinkelshoek
Voorzitter
Mr. J.-J. van der Gouw
Penningmeester
Prof. dr. P.J. Hattingh
Lid (Zuid-Afrika)
Mw. S.T.E. van Putten-Velthuizen MA
Lid
Mr. B.M.I.A.G.J. van Schoote
Lid (België)
Mr. A. Waaijer
Lid
Jhr. mr. M.L.E. Storm van ’s-Gravesande
Vice-voorzitter
Lic. A. Buyse
Lid (België)
Dr. V. Kuitenbrouwer
Lid
Mr. B.W. Hopperus Buma
Lid
Ds. drs. J.H. Röselaers
Lid
ANBI
De Stichting Zuid-Afrikahuis heeft een ANBI-verklaring. Deze garandeert dat de Belastingdienst de Stichting Zuid-Afrikahuis erkent als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI)
Naam: Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland
Kvk-nummer: 41216025
RSIN (voorheen fiscaal nummer): 002565821
Contactgegevens
Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland
Keizersgracht 141-C
1015 CK Amsterdam
Tel. (020) 6249318
E-mail: info@zuidafrikahuis.nl
Bestuur
Het Bestuur bestaat uit tenminste vijf en ten hoogste veertien leden.
Het Bestuur van de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland wordt gevormd door de hiervoor genoemde personen.
Doelstelling
De Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland heeft ten doel:
- Het bevorderen van de banden tussen Nederland en Vlaanderen, en Zuid-Afrika in ruime zin, in het bijzonder culturele;
- Het bevorderen van de kennis en studie van de Afrikaanse taal en cultuur; de geschiedenis van Zuid-Afrika en het verrichten van al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn.
Hoofdlijnen actueel beleidsplan
De Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland is voortgekomen uit de vroegere Nederlands-Zuid-Afrikaanse Spoorwegmaatschappij (NZASM). De stichting werd opgericht in 1909.
De stichting tracht haar doelstelling te bereiken door het Zuid-Afrikahuis in stand te houden en diverse instanties te subsidiëren die nauw aan haar verwant zijn. Concreet betekent dit bijvoorbeeld het in stand houden van de bibliotheek en het archief van het Zuid-Afrikahuis, het organiseren van evenementen en publiciteit, incidentele subsidies te verstrekken aan culturele activiteiten die aansluiten bij de doelstellingen van het Zuid-Afrikahuis. Structurele subsidies worden verstrekt aan de Stichting Studiefonds voor Zuid-Afrikaanse Studenten en het SASNEV in Zuid-Afrika (Suid-Afrikaanse Sentrum vir Nederland en Vlaandere; Kaapstad).
Het beleid van de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland voor de jaren 2020-2024 zal worden uitgevoerd in overeenstemming met de statuten van de stichting. De Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland heeft de ANBI-status en zal haar baten ten goede doen komen aan de culturele doelstellingen, die voortvloeien uit de statutaire verplichtingen.
De Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland is leerstoelhouder (en dus financier) van de bijzondere leerstoel Zuid-Afrikaanse letterkunde, cultuur en geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Tevens ondersteunt de stichting de bijzondere leerstoel Zuid-Afrika: talen, literaturen, cultuur en maatschappij aan de Universiteit van Gent.
In 2016 zijn een aantal trajecten gestart op het gebied van (gedeeltelijke) digitalisering van tijdschriften en archieven in het kader van het overheidsproject Metamorfoze. Uniek erfgoed op het gebied van de historische betrekkingen tussen Nederland en Zuid-Afrika wordt hierbij voor de toekomst zeker gesteld.
Het pand Keizersgracht 141 te Amsterdam, waar de bibliotheek en het archief van de stichting zijn gevestigd, is eigendom van Zuid-Afrikahuis VOF (50% SZAHN en 50% DBZA (Die Burger Zuid-Afrikahuis BV, onderdeel van de Naspers-groep). Beheer en exploitatie van bibliotheek en archief zijn en blijven geheel in handen van de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland.
Beloningsbeleid
De Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland hanteert salarisschalen die aansluiten bij de gebruikelijke salariëring in de culturele sector en heeft thans vier medewerkers in dienst (van wie de meeste parttime) die de noodzakelijke werkzaamheden verrichten met betrekking tot de bibliotheek, het archief, de organisatie van evenementen, en de administratie, directie, en beheer van het pand Keizersgracht 141.
De bestuursleden van de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland doen hun werk onbezoldigd en krijgen ieder jaar een kleine tegemoetkoming voor gemaakte onkosten.
Jaarverslagen
De jaarverslagen van de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland (2015-2019) zijn digitaal beschikbaar.
De jaarverslagen van haar voorgangers zijn op te vragen via onze catalogus.
- Jaarverslag Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland, 2015-2018 (waarin opgenomen de Stichting Studiefonds voor ZA Studenten)
Jaarverslagen van de organisaties gezeteld aan de Keizersgracht 141 te Amsterdam, waarin opgenomen:
- Jaarverslag Nederlands Zuidafrikaanse Vereniging (NZAV), 1996-2014
- Jaarverslag Stichting tot bevordering van de studie van taal, letterkunde, cultuur en geschiedenis van Zuid-Afrika (SAI), 1996-2014
- Jaarverslag Stichting Studiefonds Zuid-Afrikaanse Studenten, 1966-2014
- Jaarverslag Stichting ZASM, 2007-2014
Jaarverslagen van de Nederlands-Zuidafrikaanse Vereniging, waarin opgenomen:
- Nederlands-Zuid-Afrikaans(ch)e Vere(e)niging, 1881-1995
- Suid-Afrikaanse Instituut / Stichting tot bevordering van de studie van taal, letterkunde, cultuur en geschiedenis van Zuid-Afrika, 1932-1995
- Stichting Studiefonds voor Zuidafrikaanse Studenten (1886-1995)
Partners & subsidiënten
Nalaten
Het vermogen van de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland (SZAHN) komt voort uit met name een schadeloosstelling die in 1909 door de Britten is uitgekeerd aan de voormalige eigenaren en investeerders van de Nederlandse Zuid-Afrikaanse Spoorweg Maatschappij (NZASM). Dit, omdat de NZASM tijdens de Boerenoorlog (1899-1902) door de Britten was geconfisqueerd. Het vermogen van de stichting is in meer dan een eeuw goed in stand gebleven, soms ook aangevuld.
De SZAHN heeft de ANBI-status en de Nederlandse fiscus heeft daarmee aangegeven, dat giften en legaten fiscaal aftrekbaar zijn. We zijn zuinig en beheren het vermogen op een voorzichtige manier. Het vermogen krimpt niet, maar veel ruimte voor nieuwe activiteiten hebben we niet, terwijl we wel plannen en ideeën daarvoor hebben, die passen bij het doel van onze organisatie.
Misschien heeft u weleens een gift aan onze stichting overwogen of denkt u na over vermelding van de stichting in uw testament. Indien u een gift of legaat overweegt gaan wij graag met u in gesprek over de bestemming van een dergelijke financiële bijdrage. U kunt ervoor kiezen om een bijdrage ter vrije bestemming te schenken, maar u kunt ook een voorkeursbestemming aangeven, bijvoorbeeld steun aan culturele activiteiten, aan studiebeurzen, aan de digitalisering en verdere ontsluiting van de collecties of aan specifieke projecten. U kunt een afspraak maken met de voorzitter van de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland via de directeur van het Zuid-Afrikahuis.
Neem contact opWord Vriend
Aanmelden als Vriend
Met uw jaarlijkse bijdrage ondersteunt u de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland in het algemeen, en het Zuid-Afrikahuis in het bijzonder. De bijdrage dient ter ondersteuning van de conservering en het publiekelijk toegankelijk houden van de collecties van het Zuid-Afrikahuis: de bibliotheek, het archief, de beeldbank. Daarnaast draagt uw bijdrage bij aan het in stand houden van het diverse aanbod aan culturele en literaire evenementen die in de theaterzaal van het Zuid-Afrikahuis georganiseerd worden.
Vriend worden van de Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland. Wat houdt dit in?
- 2 exclusieve Vriendenevenementen per jaar
- Korting bij onze betaalde evenementen
- 10 keer per jaar ontvangt u het digitale blad Spectrum
