De beeldhouwer Anton van Wouw staat bekend als de vader van de monumentale, Westerse beeldhouwkunst in Zuid-Afrika. Als de schepper van het standbeeld van Paul Kruger op het Kerkplein in Pretoria,  het Nasionale Vrouemonument in Bloemfontein, Vrou met kinders in het Voortrekkermonument op Monumentkoppie. En heel veel meer. Van beter hanteerbaar formaat overigens: borstbeelden, niet alleen van bekende Afrikaner generaals maar ook heel veel van zwarte Zuid-Afrikanen, ‘Boesmans’ en Zoeloes. Wie nog verder gaat, ontdekt van hem architecturaal beeldhouwwerk, versieringen aan gebouwen en huizen, met name in Johannesburg. Ook een paar schilderijen. Behalve in het Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek echter wordt eigenlijk nergens gemeld dat hij spotprenten tekende – maar het Zuid-Afrikahuis bewaart er vele tientallen van zijn hand. 

Anthonie van Wouw, op 26 december 1862 geboren in Driebergen, werkte in de jaren 1880 in Rotterdam als stukadoor (onder meer plafondversieringen) en hij leerde cementgieten (een nieuw materiaal toen!). Daarnaast volgde hij ook tekenlessen aan de Kunstacademie en ontdekte het beeldhouwen. In 1889 ging hij met zijn moeder naar Transvaal, waar zijn vader al een aantal jaren woonde en staatsambtenaar was. In Pretoria was toen niet veel behoefte aan beeldhouwers. Daarom repareerde hij geweren, gaf tekenles aan de meisjes op de Modelschool, tekende reclamewerk, schilderde en maakte decoraties. Samen met Frans Oerder opende hij in 1891 een atelier.
           Zijn eerste echte opdracht voor beeldbouwwerk krijg Van Wouw in 1895: een standbeeld van Paul Kruger. Opdrachtgever was Sammy Marks, zakenman en bewonderaar van President Paul Kruger. Het standbeeld moest nog in Frankrijk gegoten worden, maar een model arriveerde medio 1899 al in Pretoria. Geen goed moment en het zou nog lang duren totdat het op het Kerkplein stond. 

Van Wouw had dus de eerste jaren in Zuid-Afrika allerlei baantjes. Een daarvan was dat hij vanaf 1891 spotprenten tekende voor de krant De Pers. Er verschenen in Pretoria behalve enkele Engelstalige kranten ook Nederlandstalige, in het ‘Hoog-Hollands’ zoals dat daar heette. De oudste van die Nederlandstalige kranten was De Volksstem (sinds 1873), met dr. F.V. Engelenburg als hoofdredacteur, bekend als de stem van de Hollanders in Transvaal, nauw gelieerd aan staatssecretaris dr. W.J. Leyds, en pro-Kruger. Daarnaast bestond nog Land en Volk, geredigeerd sinds 1890 door Eugène Marais (19 jaren oud!), die fel anti-Kruger en anti-Hollander was. In 1889 liet A.H. Nelmapius, zakenman en vriend van Kruger, het weekblad De Pers/The Press verschijnen, in een Nederlandse en een Engelse versie, waarvan die laatste vanaf 1890 een dagblad werd.
           Het was minder intellectueel dan De Volksstem, en minder gebonden aan de ‘Hollanderkliek’ zoals Marais die noemde. Nelmapius was een in Hongarije geboren Jood, en na zijn overlijden (1893) werd de mijnmagnaat J.B. Robinson eigenaar. Redacteur werd toen Leo Weinthal, zoon van een Joodse wolhandelaar in Port Elizabeth uit Duitsland. Hij stond op goede voet met President Kruger en verdedigde het regeringsbeleid en de belangen van het mijnwezen. Ook in 1896: zijn blad toonde begrip voor de Johannesburgse Reformers, Engelse mijnbazen en zakenbazen, die na de Jameson Raid gevangengezet waren omdat zij Krugers regering hadden willen beëindigen. 
           De Pers/The Press werd vanaf het begin door de regering gesubsidieerd. Krugers regering liet veel officiële berichten en aankondigingen afdrukken in bevriende kranten, met name de De Pers/The Press, en betaalde die royaal. (Heinie Heydenreich publiceerde op ‘Litnet Akademies’ jrg. 13m 1, 2016 er een artikel over). Weinthal bleef er nog een paar jaren, maar vanaf 1895 was Piet Grobler, familie van Kruger, toezichthouder. 

Van Wouw was niet de enige die tekende voor De Pers/The Press. Voor hem tekende een tijdje W.R. Schröder, die tien jaren ouder was dan Van Wouw en een erkende tekenaar was. Hij was een Kapenaar en was in 1889 via Johannesburg in Pretoria beland. Schröder was tbc-patient en overleed in augustus 1892, waarna Van Wouw regelmatig portretten van bekende politici en hoofdambtenaren leverde en ook politieke spotprenten.
           Kennelijk wilde de redactie ten behoeve van de Engelstalige lezers ook werk en visie van een Engelssprekende tekenaar opnemen, want na het overlijden van Schröder werden enige tijd tekeningen afgedrukt van W.R. Slack (mij onbekend) en anderen. In 1894 en 1895 werd veel werk opgenomen van de Engelsman C. Penstone (1865-1896), die in Australië al naam als tekenaar had verworven. Hij had echter in 1892 Australië verlaten met Constance Roth, een getrouwde vrouw. Zij vestigden zich in Kaapstad en trokken tien jaar later naar Pretoria. Constance Penstone (na formele scheiding van Roth trouwde ze met Penstone) schilderde eveneens – het lijkt dat zij na het overlijden van haar man ook wel onder de naam van C. Penstone tekende.
           Van Wouw tekende voor The Press tot de Britse bezetting van Transvaal de publicatie deed staken, september 1900. Na de vrede kwam The Press niet terug.  Of Van Wouw nog weer spotprenten maakte, is mij niet bekend. Het Zuid-Afrikahuis bewaart een 75 tot 100 prenten van Van Wouw in De Pers/The Press.

De eerste tekeningen van Van Wouw voor The Press die het Zuid-Afrikahuis bezit dateren van oktober 1892. De Transvaalse kranten waren toen druk bezig met de presidentsverkiezing van 1893. (Het Zuid-Afrikahuis bewaart helaas slechts enkele nummers van Land en Volk en The Press uit 1892/1893). Kruger werd aangevallen over vriendjespolitiek (benoemingen en concessieverleningen, bij de NZASM-spoorweg bijvoorbeeld) en Hollanderbeleid (te veel Hollandse ambtenaren en schoolmeesters). Tegenkandidaat was opperbevelhebber generaal Piet Joubert, de held van 1881, en voorstander van wat hij een progressief beleid noemde. Hij had een Comité, dat propaganda en bijeenkomsten voor hem organiseerde. De belangrijkste man hier was Ewald Esselen, een handige advocaat. Van Wouw was bepaald geen bewonderaar van Slim Piet (Joubert). Hij was een Kruger-man. Hij tekende Kruger als de tuinman die het Transvaalse onkruid wel zal wieden. Kruger won – maar met slechts een meerderheid van 875 stemmen.