Grootgrutters en snoepfabrikanten proberen hun omzet te vergroten door series plaatjes van voetballers en andere moderne helden te verstoppen in hun aantrekkelijkheden en verkopen albums om de plaatjes in te plakken. In 1900 was voetballen nog Football en voetbalplaatjes waren nog niet uitgevonden. Wat moest een deftige kantonrechter in het Groningse Appingedam dan zijn zoontje van negen, tien stimuleren om te gaan sparen? Postzegels en en ansichtkaarten.

Ansichtkaarten met afbeeldingen van het koninklijk huis, de inhuldiging van de jonge koningin Wilhelmina in 1898. Het jaar erop stonden de kranten bol met berichten over de Boerenrepublieken, hun Zuid-Afrikaanse oorlog vulden de pagina’s ervan vanaf oktober 1899. Er verschenen allerlei reeksen van ansichtkaarten met de portretten van de presidenten Paul Kruger en M.T. Steyn, spotprenten over Rhodes en Chamberlain, de heldendaden van de Boeren en de gemene en domme streken van de Britten. Die oorlog was voor de jonge verzamelaar – Victor Wichers – extra interessant, omdat zijn oom Jacob Cardinaal in Transvaal woonde. In Carolina, een piepjong dorp met 3700 inwoners, boeren, transporteurs en goudzoekers, gelegen in het zuidoosten van Transvaal, langs de weg naar Lesotho. Oom Jacob Cardinaal (geboren in 1863) was er wetsagent en beëdigd vertaler – een functie die een beetje leek op die van Jacobs vader in Groningen: notaris.

Victor Wichers was in september 1889 geboren; hij had een veel jonger zusje en zijn moeder (Wendelina Cornera Cardinaal) overleed op 1 februari 1900. Vond hij afleiding in zijn verzameling postzegels en ansichtkaarten? Hij kreeg een prachtig fotoalbum om die ansichten, keurig geordend, erin te bewaren. Zijn collectie werd wel steeds mooier. Hij had namelijk geluk: hij had jonge ongetrouwde ooms en tantes en zij woonden ver weg. Oom Dirk Cardinaal (23 jaar toen) voer op de wilde vaart (later woonde hij in Nederlandsch Indië, waar hij ook overleed, in het interneringskamp Ambarawa op Java in juni 1945). Hij kocht voor zijn neefje toen hij begin 1900 in een Engelse haven lag een prachtige serie ansichtkaarten, uitgegeven door de Engelse Post, waarop de vaandels, schilden of wapens van de regimenten van het Engelse leger waren afgebeeld, soms met hun wapenspreuken. Een zeldzame verzameling van heel mooie veelkleuren [steen]druk!

Niet dat de familie pro-Engels was, integendeel. Tot Victors collectie behoren ook ansichtkaarten met foto’s van de Transvaalse Staatsartillerie en de Boerengeneraals. Tante Anna stuurde hem in 1900 een foto van ‘President Kruger met zijne Ministers’, ‘een aardige briefkaart deze, voor je verzameling hè!’. Hij bezat ook vele Nederlandse, Duitse en Franse spotprenten. Bijvoorbeeld de spotprent over de vrome Engelsen die zelfs (internationaal verboden) Dum-Dum kogels op de Boeren afschoten!

De oorlog raakte de families Cardinaal en Wichers ook heel persoonlijk toen oom Jacob meevocht in het Carolina-commando. Hij werd zelfs krijgsgevangen genomen; in januari 1901 stuurden de Engelsen hem naar Ceylon (Sri Lanka) en hij werd daar opgesloten in een kamp voor Zuid-Afrikaanse krijgsgevangenen, 16 kilometer ten noorden van Colombo, kamp Ragama. Ragama werd begin januari 1901 in dienst genomen om lastige Boeren uit het immens grote Diyatalawa Kamp in Colombo strikter apart te zetten. Ragama kende zo’n 3000 gevangenen, en met name ook niet-Afrikaners, onder strikt toezicht; ontsnappen uit Ragama was onmogelijk. De verzorging en huisvesting waren er behoorlijk.

Jacob was gezond, hij kreeg genoeg te eten en te drinken, maar de onvrijheid en het zinloze afwachten was zwaar. Blijkbaar mocht Jacob na een jaartje onder begeleiding of op parool naar de stad gaan, want hij kocht reeksen ansichtkaarten van bijzonderheden van Ceylon en van Colombo – het album van neefje Victor telt niet minder dan 50 ansichtkaarten met foto’s van situaties, gebouwen en plaatsen op Ceylon anno 1900.

Ook na de vredessluiting op 31 mei 1902 duurde het nog tot augustus 1902 voordat hij de terugreis mocht beginnen (het kamp werd pas in september van dat jaar opgeheven). Na een verblijf in Nederland is Oom Jacob in 1904 opnieuw naar Zuid-Afrika gegaan, terug naar Carolina dat in de oorlog geheel vernield was. Hij zette zich in voor de plaatselijke ontwikkeling en werd tenslotte zelfs burgemeester van Carolina. Hij overleed er ook, in 1939.

De vader van Johan Victor Christiaan, Joan Diederik Wichers, hertrouwde in 1901 en Victor kreeg nog twee zusjes, maar zijn vader overleed al in 1906. Victor werd later agent van de Java-China-Japan scheepvaartlijn in Surabaya, waar hij in 1919 trouwde met Johanna Jacoba Vogler; hij overleed in Zeist in 1956. Zijn verzameling ansichtkaarten werd bewaard door zijn jongste halfzus en een nakomeling van haar schonk de verzameling aan het Zuid-Afrikahuis.